Podstawowa Opieka Zdrowotna (POZ) sprawuje skoordynowaną opiekę zdrowotną nad pacjentem.
Definicje krajowe i międzynarodowe #
Koordynująca rola POZ wyznaczona jest nie tylko krajowym, ale także międzynarodowymi rekomendacjami. W dokumentach Międzynarodowej Organizacji Zdrowia (Implementing the Primary Health Care Approach: a Primer PHC Global report, vol. 1 z 2024 roku) czytamy o zadaniach podstawowej opieki zdrowotnej. Wśród nich autorzy wymieniają właśnie koordynację opieki nad pacjentem. Podobnie w definicji Światowej Organizacji Lekarzy Rodzinnych WONCA, jak i w dokumentach Banku Światowego znajdziemy podobnie określoną rolę dotyczącą koordynowania opieki w ramach POZ.
Cele opieki koordynowanej #
Realizacja koordynacji opieki ma na celu odejście od postępowania doraźnego (chory zgłasza się z problemem zdrowotnym, na który zespół POZ próbuje odpowiedzieć) i przejście w kierunku opieki zaplanowanej (zespół POZ zaprasza pacjenta w celu zaplanowania i zrealizowania postępowania: profilaktycznego, diagnostycznego lub leczniczego.
Krótka historia OK #
Początki opieki koordynowanej sięgają 2017 roku, kiedy to wraz z rozporządzeniem Ministra Zdrowia rozpoczęto pilotaż programu „POZ+”. Projekt objął ok. 40 poradni POZ i 350 tysięcy osób w Polsce. W następstwie pilotażu 15 września 2022 roku Minister Zdrowia wydał rozporządzenie, które zakładało wdrożenie opieki koordynowanej do placówek podstawowej opieki zdrowotnej od 1. października 2022 roku.
Cele opieki koordynowanej #
Cele opieki koordynowanej obejmują:
- Usystematyzowanie opieki nad pacjentem z wybranymi schorzeniami przewlekłymi stanowiącymi istotne wyzwania dla polityki zdrowotnej.
- Poszerzenie możliwości diagnostycznych lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
- Zwiększenie dostępności poszczególnych świadczeń opieki zdrowotnej dla pacjentów.
- Skrócenie czasu oczekiwania na wizytę specjalistyczną.
- Zindywidualizowanie i długofalowe planowanie opieki nad pacjentami ze schorzeniami przewlekłymi.
- Zwiększenie poziomu edukacji pacjentów.
- Udostępnienie porad dietetycznych wprost z poziomu POZ.
- Zwiększenie roli pielęgniarki w zespole POZ.
- Zwiększenie odsetka pacjentów biorących udział w działaniach profilaktycznych oraz szczepieniach ochronnych.
- Usystematyzowanie przepływu dokumentacji medycznej oraz informacji o zdrowiu pacjenta na linii lekarz POZ – pacjent – lekarz specjalista dziedzinowy.
Wszystkie te cele prowadzą do zwiększenia jakości opieki nad pacjentem. Jednocześnie sam sposób implementacji modelu opieki koordynowanej w POZ pozostaje w zgodzie z zasadami opieki zdrowotnej opartej na wartości (Value Based Healthcare, VBHC). Zespół POZ pracuje z pacjentem w oparciu o zasady medycyny opartej na dowodach naukowych (Evidence Based Medicine, EBM). Sama organizacja opieki koordynowanej zaś uwzględnienia rzeczywistą poprawę dostępności i korzyści dostarczane pacjentom. Ma to swoje odzwierciedlenie w modelu finansowania opieki koordynowanej w POZ.
Finansowanie #
Na potrzeby realizacji opieki koordynowanej zgodnie z Zarządzeniem Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia wprowadzono budżet powierzony opieki koordynowanej. Więcej na tematu budżetu i jego rozliczenia znajdziesz w dedykowanym materiale o finansowaniu opieki koordynowanej.
Ścieżki opieki koordynowanej #
W ramach opieki koordynowanej zostało wyodrębnionych 5 ścieżek diagnostyczno-terapeutycznych. Ścieżki są istotne z punktu widzenia świadczeniodawcy, nie mają zaś istotnego znaczenia dla samego pacjenta ani tworzonego dla niego Indywidualnego Planu Opieki Medycznej (IPOM).
