Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej
Program Profilaktyka 40+ od lipca 2021 roku zapewniał Polakom powyżej 40. roku życia dostęp do badań, profilaktyki i zapobiegania rozwojowi chorób. Po 4 latach, z początkiem maja, program zostanie zakończony. Od maja 2025 roku będzie możliwa realizacja nowego programu profilaktycznego „Moje Zdrowie ー bilans zdrowia osoby dorosłej”.
Różnice między programami
Moje Zdrowie będzie istotnie różnić się od poprzedniego programu profilaktycznego. Główną różnicą jest znaczne poszerzenie grupy docelowej, co oznacza, że więcej pacjentów będzie mogło skorzystać ze świadczeń. Profilaktyka 40+ była dostępna dla pacjentów, którzy skończyli 40. rok życia, natomiast nowy program będzie dostępny już dla dwudziestolatków. W praktyce oznacza to, że program będzie w stanie objąć zasięgiem nawet 30 milionów Polaków.
Pacjenci w wieku 20-49 lat będą mieli możliwość wykonania profilaktycznych badań bilansowych w ramach programu Moje zdrowie raz na 5 lat, natomiast pacjenci powyżej 49. roku życia ー raz na 3 lata.
Program nie ma także górnej granicy wiekowej, dzięki czemu będzie mógł posłużyć do diagnozowania problemów zdrowotnych w starszych populacjach pacjentów. W tym problemów w zakresie funkcji poznawczych.
Nowy, bardziej rozbudowany program realizowany będzie bezpośrednio przez placówki podstawowej opieki zdrowotnej. To oznacza, że pacjenci przestaną krążyć z wynikami profilaktycznych badań laboratoryjnych po systemie opieki zdrowotnej. Lekarz lub pielęgniarka POZ będą odpowiedzialni za ocenę wyników tych badań. Program “Moje zdrowie” ma być oparty na kompleksowym wywiadzie, interpretacji badań laboratoryjnych oraz ocenie czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych. Uwzględniona została także ocena stanu zdrowia psychicznego oraz czynników ryzyka onkologicznego.
Jak będą wyglądać badania?
Przed wykonaniem poszczególnych badań pacjenci będą musieli wypełnić ankietę kwalifikującą, co będzie możliwe poprzez Indywidualne Konto Pacjenta (IKP) lub stacjonarnie w placówce POZ samodzielnie lub z pomocą personelu.
Zlecony przez lekarza pakiet badań diagnostycznych będzie zależny od wyniku ankiety i będzie on szerszy niż w programie Profilaktyka 40+.
Dostępne badania laboratoryjne
Zakres podstawowy dla każdej osoby objętej bilansem:
- morfologia krwi,
- badanie ogólne moczu,
- glukoza,
- kreatynina (z eGFR),
- lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy),
- TSH (hormon tyreotropowy).
Zakres rozszerzony warunkowy, w zależności od wieku i wyniku ankiety:
- ALAT – aminotransferaza alaninowa,
- ASPAT – aminotransferaza asparaginianowa,
- GGTP – gammaglutamylotranspeptydaza,
- PSA całkowity u mężczyzn,
- anty-HCV,
- lipoproteina A.
Po realizacji zleconych badań laboratoryjnych pacjent zostanie umówiony na wizytę podsumowującą z lekarzem lub pielęgniarką celem omówienia ankiety oraz wyników badań. Na podstawie wizyty podsumowującej stworzony będzie Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ), w którym będą określone zaplanowane interwencje prozdrowotne.
Obszary, których będą mogły dotyczyć interwencje prozdrowotne, obejmują m.in.:
- zdrowy styl życia,
- dietę i aktywność fizyczną,
- badania profilaktyczne,
- kalendarza szczepień zalecanych,
- indywidualne zalecenia wynikające ze stwierdzonych czynników ryzyka.
Co ważne, wyniki badań i wizyty podsumowującej będą trafiały do IKP. Dodatkowym elementem programu, który nie był obecny w Profilaktyce 40+, jest ocena funkcji poznawczych celem wstępnej diagnostyki chorób otępiennych u pacjentów 60+.
W ramach programu istotny nacisk położony został na ocenę czynników ryzyka chorób onkologicznych, to jest wywiad rodzinny, ale także np. możliwość zlecenia badania krwi utajonej w kale metodą FIT-OC (na etapie IPZ).
Podsumowanie
Jak czytamy w projekcie rozporządzenia, głównym powodem wprowadzenia nowego programu przez NFZ jest obecna fragmentaryzacja programów profilaktycznych, a wraz z nią niska zgłaszalność do programów przesiewowych. Z punktu widzenia zdrowia publicznego nowy program daje realną szansę zwiększenia regularności badań profilaktycznych wśród Polaków.
Moje zdrowie ma przynieść wiele korzyści, takich jak:
- dostępność programu dla osób od 20. roku życia,
- brak górnej granicy wieku pacjentów,
- możliwość oceny zdrowia psychicznego, co do tej pory nie było obecne w programach,
- wizyta podsumowująca z analizą wszystkich elementów i zaplanowaniem interwencji we własnym POZ pacjenta,
- możliwość realizacji 2 porad edukacyjnych z różnymi realizatorami (także dietetykiem) w zależności od zidentyfikowanych potrzeb pacjenta.
Dzięki większej dostępności dla pacjentów w różnym wieku istnieje szansa na zmniejszenie liczby poważnych problemów zdrowotnych i poprawę ogólnego stanu zdrowia społeczeństwa. Warto monitorować rozwój programu i jego wpływ na ochronę zdrowia w Polsce.
Wdrożenie nowego programu wiąże się również z wyzwaniami i ryzykami. Kluczowe problemy mogą obejmować kwestie związane z potrzebą wysokiej jakości szkoleń dla personelu medycznego oraz organizacją procesu w placówce POZ. Istotną kwestią jest także finansowanie – na ten moment nie jest jeszcze znana wycena produktów bilansowych oraz badań, czekamy także na projekt Zarządzenia Prezesa NFZ w sprawie POZ zmieniającego obowiązujące przepisy i dostosowującego je do zadań wyznaczanych “Moim zdrowiem”. Dodatkowo może wystąpić obawa o przeciążenie pracowników systemu ochrony zdrowia na poziomie POZ, gdy program spotka się z dużym zainteresowaniem ze strony pacjentów.
Źródło: https://www.gov.pl/web/zdrowie/projekt-rozporzadzenia-w-sprawie-programu-moje-zdrowie-trafil-do-konsultacji
